सेनापती बापट रोडवरून तुम्ही रिक्षातून जात असता, सिग्नल पडतो. अवघ्या दोन मिनिटांचा सिग्नल संपता संपत नाही लवकर, चिडचिड होते. आणि त्यात अचानक रिक्षाच्या एका बाजूने एखादा मळका हात 'ताई, काहीतरी द्या की वो..' असं म्हणून तोंड वेंगाडत उभा. त्या क्षणी काय प्रतिक्रिया असते? उदार मनाने त्याला भीक घालावी अशी की झटकून सरळ पुढं जावं अशी? भीक देऊन आपली जबाबदारी संपते असं वाटण्याची की न देता उगीच हुरहुरत रहाण्याची? हे सगळं आता अचानक लिहायचं कारण म्हणजे या रविवारी पुण्यात ( २७ मे) ड्रीमइंडिया- २०२० या संस्थेने बाल-सुधार अभियानात Anti Child-Begging Campaign ची कल्पना मांडली.
गरीब झोपडपट्टीतील मुलांना शिकवावं अशा हेतूनं मुंबईत काही आयटी वाल्यांनी सुरू केलेली ही संस्था आज पुणे, हैद्राबाद, बेंगलोर, चेन्नई आणि दिल्ली या शहरात फोफावली आहे. पुण्यात जेव्हा हा ग्रुप चालू करायचं ठरलं तेव्हा फक्त ई-मेल या माध्यमातून लोकांशी संपर्क साधला गेला,आणि त्यातून एकत्र आलेल्या मूठभर लोकांनी कसलाही अनुभव नसताना सुरू केलेले हे प्रयोग आता रजिस्टर्ड संस्था म्हणून नोंदले गेले आहेत. 'आपले घर' सारख्या अनाथाश्रमासाठी मदत करता करता 'मानव्य' सारख्या HIV ग्रस्त मुलांसाठी मदत सुरू झाली. इथवरच न थांबता हडपसरमधल्या झोपड्पट्टीत 'मस्ती की पाठशाला' सारखा उपक्रम राबवला जात आहे. 'आमच्या पोरांना कशापायी शिकवायचं? त्यापरीस त्यानला बूट्-पालीश कराया हावं..' ही पालकांची मानसिकता बदलवत 'असू दे, काम करून शिकतंय तर असूदे..' इथपर्यंतचा प्रवास लिहिताना एका ओळीत बसला तरी प्रत्यक्षात मात्र चिकाटीची कसोटी पाहणारा होता. त्यात आयटी पब्लिक म्हणजे कुणी आज इथे तर उद्या ऑनसाईट्ला, आज डेड्लाईन उद्या प्रोजेक्ट रिलिज अशा असंख्य अड्चणीतून व्हर्च्युअली ग्रुप ही संकल्पना राबवली गेली आहे.
या झोपडपट्टीतल्या मुलांना शिकवताना त्यांचा भीक मागण्याचा व्यवसाय आणि त्यामागचं दुष्ट्चक्र कळायला लागलं. मिळणारे पैसे खाण्यावर खर्च होण्यापेक्षा व्यसनात संपतात आणि न संपणार्‍या व्यसनांसाठी परत भीक्-चोर्‍या असं चक्र सुरू होत जातं. यानंतरच Anti Child-Begging Campaign ची कल्पना मांडली गेली. भीक मागणार्‍या मुलांना भीक देऊन कदाचित या चक्राला प्रोत्साहन देण्यापेक्षा खरंच त्यांना शिकायला आणि यातून बाहेर पडण्यासाठी मदत करता येऊ शकेल, असं वाटून रविवारी एम. जी. रोड्वर स्टॉल लावण्यात आला होता.
आयटीवाले म्हणजे सदैव आपल्याच नादात, त्यांना फक्त त्यांचं लाईफ सोडून काहीही माहित नसतं अशा कायम होणार्‍या तक्रारीनंतर त्याच आयटीचा उपयोग करून अवघ्या ३ लोकांनी सुरू केलेल्या या संस्थेत आज फक्त पुण्यातच साठापेक्षा जास्त सदस्य आहेत. 'जगी घाण अन चिखलच सारा' असं म्हणत सार्‍या सिस्टीमला दोष देणं हे तर आपण करू शकतोच पण, आपल्या परीने यात काहीतरी सुधारणा करायचा पर्याय अजूनही संपला नाही आहे. संस्थेचं घोषवाक्य आहे-- 'Together we can , together we should!'
एक प्रयत्न आपणही करायला काय हरकत आहे?
ता. क. 'मानव्य' बद्द्ल लिहिताना एड्सग्रस्त असा उल्लेख केला होता, चूक सुधारली आहे.
7 comments:
हा सुरूवातीचा प्रवाससुद्धा एका ओळीत मांडण्यासारखा सरळसोट असणे अशक्य आहे. प्रयत्न करणे आपल्या हातात आहे. त्यातून दिशा स्पष्ट होत जाईल.
मंदार, हा एका ओळीतला प्रवास नाहीच! चुकांमधून शिकत केलेला आणि सतत पेशन्सची कसोटी पाहणारा असाच प्रवास आहे. तुझ्या प्रतिक्रियेबद्द्ल धन्यवाद!
Rubaru Roshani hai.....kharach.....chaan vatalaa vaachun....me jar bharatat asato tar nakki participate kela asta....aso..
One thing I liked about all this is the clarity in basics. Today onlyI was reading Sharad Yadav's interview in IE. All politicians talk about problems poor people are facing due to globalization, SEZ, Retail CHains etc. But bloody no one talks about bringing these poors to a respected level. All politicians want poor to remain poor forever so that vote bank remains intact. Basic difference with NGO or organizations you mentioned is there. They are trying to uplift needy in real sense...good blog Sneha and more important...good work!!!!
frankly speaking ... i can't really think what to comment here. The journey has been amazing - no doubts but everyday it faces the problem of attrition. But that is same advantage and disadvantage of IT - people leave and also people join. consistent participation would be delight though.
Together we can, together we should.
कोहम आणि संवेदः आपल्या प्रतिक्रियेबद्दल अगदी मनापासून आभार.
रोहित, तू तर हा प्रवास पूर्ण अनुभवला आहेस, तुझ्या ब्लॉगवरपण पोस्ट टाक की.
Post a Comment